Θεωρητικό υπόβαθρο

2024 ένα μανιφέστο

από το Fournos Lab

Το κείμενο δεν παρουσιάζει την κλασική μορφή των μανιφέστων. Δεν είναι καταγγελτικό,

δεν είναι επιθετικό δεν είναι διεκδικητικό.

Όταν τα περισσότερα  ανθρώπινα και φυσικά συστήματα  βρίσκονται σε εντροπία μία θετική  πρόταση αρκεί.

Το μοναδικό είδος μας, που ξεχώρισε από το ζωικό βασίλειο, κατάφερε να φτιάξει μια δική του φύση μέσα στη φύση

[όπως τον βόλευε],  ανέπτυξε μια υπερβατική λειτουργία εντός του εγκέφαλου του

και διαμόρφωσε μια γλώσσα που μπορούσε να περιγράψει και τη πιο ιδιάζουσα κατάσταση

ή σκέψη, αυτό το μοναδικό είδος, φτάνει στο τέρμα αυτής της

φάσης του πολιτισμού του και αναγκαστικά πρέπει να μεταφερθεί στην επόμενη.

Όλοι/ες/α  θα λογοδοτήσουν για αυτό και θα δράσουν αναλόγως:

θα καταστρέψουν [γίνεται έντονα αυτήν την εποχή], θα αποτραβηχτούν, θα δημιουργήσουν.

Είμαστε σχεδόν αναγκασμένοι να προτείνουμε μία καινούργια δομή που θα πρέπει να θεραπεύσει

το ανθρωπόκαινο και να βρούμε πιο δημιουργικούς και ανθρωπιστικούς ρόλους

για τη  μεγάλη επιτάχυνση.

Το να απαιτήσουμε με τους κλασικούς τρόπους τα εύλογα δικαιώματά μας  δεν επαρκεί.

Όμως η σοβαρότητα της κατάστασης [του επαναπροσδιορισμού] στον πλανήτη και

στο νέφος [cloud] γύρω από αυτόν, επιτρέπει τρόπους συμμετοχής για τη λύση, στο(ν) καθένα/μια.

Το να αξιοποιήσεις όλα τα στοιχεία και τους μηχανισμούς που, για πρώτη φορά στην ιστορία

της ανθρωπότητας δίνονται στο(ν) καθένα/μια και να επεξεργαστείς με λέξεις-δράσεις τα

καίρια ερωτήματα  για να διεκδικήσεις και  κυρίως να προτείνεις μία νέα δομή βίου 

-μέσα από αυτούς τους μηχανισμούς- είναι ο σωστός δρόμος.

Υπάρχουν σημαντικά μανιφέστα ή διακηρύξεις που άλλαξαν τον κόσμο.

Τα πρώτα αφορούσαν τη γη, την ιδιοκτησία της, τους θησαυρούς που κρύβει, την αποίκηση

σε νέες ηπείρους, την ανθρώπινη μηχανοποιημένη εργασία, την ελευθερία και την ισότητα.

Η βιομηχανική επανάσταση δημιούργησε μια άλλη συνθήκη εξάπλωσης

του ανθρώπου  στο περιβάλλον και έναν άλλον μηχανισμό πλουτισμού και ανισότητας.

Η ψηφιακή επανάσταση δημιούργησε  τις επόμενες αποικίες και μηχανισμούς πλουτισμού.

Ο πλούτος συσσωρεύεται σε νέα κέντρα. Ο ενθουσιασμός των καλλιτεχνών και ακτιβιστών για

ένα νέο ελεύθερο κυβερνοχώρο έληξε άδοξα.

Βασικό χαρακτηριστικό της εποχής -εκτός της παρακμής-  είναι η μεγάλη ταχύτητα που

έχουν όλες οι διαδικασίες και οι απύθμενοι χώροι αποθήκευσης των άυλων ψηφιακών αγαθών.

Μειώνεται ο μόχθος, η εργατικότητα και η ευαισθησία καθώς οι περισσότερες  εργασίες

και πλουτισμός δημιουργούνται με κεντρικό πρωταγωνιστή το ψηφιακό σύστημα.

Το έδαφος, η γη,  έχει  συρρικνωθεί, τα αποθέματα λιγοστεύουν αλλά αναπτύσσεται η εξόρυξη πλούτου

μέσα από ψηφιακές εφαρμογές οι οποίες μεταβάλλουν  τις ήδη

υπάρχουσες δομές, όπως είναι το (e)εμπόριο ή τον Αέρα, το κρεβάτι και το πρωινό

[Air Bed and Breakfast] Airbnb.

Προτού φτάσει αυτή η κατάσταση στο τέλος, στον απόλυτο εκφυλισμό, εμφανίζεται μια εντελώς νέα εποχή

με ιδιαιτέρως πρωτόγνωρα χαρακτηριστικά που φέρνει μια σύγχυση.

Πορευόμαστε  από τον Τεχνητό Κόσμο στην Τεχνητή Νοημοσύνη.

Από τις μετακινήσεις, τις εκστρατείες και τη νέα άυλη αποικία όπου όλοι/α και όλες βρίσκονται εκεί,  ο πολιτισμός

περνάει σε ένα επόμενο στάδιο, σε έναν επόμενο χώρο που έχει πολλές ενδιαφέρουσες κρυμμένες ευκαιρίες.

Αυτοί/ες/α  που θα τις ανακαλύψουν θα είναι αυτοί/ες/α  που δεν θα φοβηθούν τη νέα συνθήκη 

και κυρίως θα αντισταθούν μέσω των ίδιων στοιχείων της οντολογίας της.

Ο αγώνας για το καινούργιο, το δίκαιο και την ευτυχία μεταφέρεται  από τον υλικό χώρο,

τη γη, τη μάχη, το αίμα στον νέο χώρο της γραφής. Η γραφή πάντοτε έπαιξε έναν σημαντικό ρόλο.

Τα ιερά βιβλία, τα κείμενα στον γρανίτη και στην πέτρα έδιναν τις εντολές στους πιστούς ενώ οι πάπυροι,

οι κύλινδροι και τα βιβλία περνούσαν τη γνώση για τον χειρισμό πολλών θεμάτων

-μηχανικής, ιστορίας, φιλοσοφίας- από την παλαιότερη στη νεότερη γενιά.

Η ψηφιακή γραφή δίνει ψυχή ζωής στο κείμενο. Δεν το φυλάσσει σαν μια προστατευτική κιβωτός,

αναλλοίωτο, όπως είναι το βιβλίο. Το ψηφιακό κείμενο παίρνει εντολές από τον άνθρωπο και κάνει

τις εργασίες που αυτός επιθυμεί.

Τα κείμενα και τα σύμβολα, οι εικόνες, οι ήχοι και οι κινούμενες εικόνες, τα ειδικά σύμβολα που καταλαβαίνουν

οι υπολογιστές, το “νέφος”  που βρίσκονται όλα αυτά μέσα του, η ταχύτητα δράσης και οι μεγάλοι αποθηκευτικοί

χώροι  που δημιούργησαν οι άνθρωποι, τοποθετούν σε άλλο χώρο – μη χώρο την ανθρώπινη υπόσταση.

Μετά από τις άγιες γραφές που οδήγησαν τους πιστούς και τα επιστημονικά βιβλία, που απεικόνισαν τους

νόμους της γης  που πατάμε, η ανθρωπότητα εντάσσεται σε ένα σύννεφο περίπλοκο που θα ελέγχει τη ζωή.

Με τι ακριβώς στοιχεία θα οργανωθεί; Πώς θα είναι η διακυβέρνησή του; Ποια σύνορα θα λαμβάνονται υπόψη,

αυτά των κρατών; Και το πιο σημαντικό, ποια θα είναι η εκπαίδευση των

νέων  κατοίκων, των παιδιών  που θα το παραλάβουν;

Η Τέχνη σε όλη την πορεία του ανθρώπου έπαιξε σημαντικό ρόλο. Αυτή ανέλαβε να φέρει τους θεούς στη γη και

στη συνείδηση  των πιστών. Όσο και αν φαίνεται παράδοξο ήταν τα πρώτα είδωλα [avatars].

Στη βιομηχανική επανάσταση, στην αποδέσμευση όλων των σχέσεων και αντικειμένων μέσω της

βασικής  ισοδυναμίας του  χρήματος, η Τέχνη απέκτησε την ανεξαρτησία της.

Οι καλλιτέχνες εξέφρασαν με πολλούς τρόπους τις διαφωνίες και τις διεκδικήσεις τους. Είναι το μόνο επάγγελμα

το οποίο  έχει καταθέσει στην κοινωνία μια πληθώρα μανιφέστων.

Κατά έναν τρόπο, η  νέα δομή της φόρμας της εικόνας που δημιουργούσαν και κυρίως η θραύση της φόρμας

διατύπωνε αντίστοιχους κοινωνικούς  συνειρμούς.

Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι ο μηχανισμός που φέρνει την καινούργια εποχή παρουσιάστηκε στο ευρύ κοινό

κατά κύριο λόγο μέσα από την Τέχνη και κυρίως την εικόνα. Παγίδευσε όλους -ες-α προσφέροντας τους

έναν εύκολο τρόπο για να δημιουργούν εντυπωσιακές εικόνες, ενώ

αυτό που λείπει δραματικά αυτή την εποχή είναι  το περιεχόμενο.

Παγίδευσε και τους ίδιους τους καλλιτέχνες των οποίων οι πρόγονοι έφερναν

τους  θεούς στη γη ή δημιουργούσαν την υπέρβαση.

Είναι νωρίς ακόμα για να μάθουμε τι πραγματικά θα παρουσιάσει η Τέχνη στη νέα συνθήκη.

Εσύ προσπάθησε να δοκιμάσεις ουσιαστικά αυτό το σύμπλεγμα που έχει εντυπωσιάσει όλους και όλες για

να δημιουργήσεις το ακατόρθωτο υπέρ των ανθρώπων.

Και όμως μπορείς να το πετύχεις! … να βγάλεις το σπαθί από τον βράχο, όπως ο ιππότης Αρθούρος.

Τα παραπάνω  προέρχονται από έναν μικρό πυρήνα που  συγκεντρώνει  καλλιτέχνες,  επιστήμονες  και  διανοούμενους,

ο οποίος τοποθετήθηκε προς αυτήν την κατεύθυνση από το 1984 και έγραψε την πρώτη εξαγγελία του το 1987 με θέμα

«Το εργαστήριο  του  καλλιτέχνη  στην  ψηφιακή  εποχή».     Ονομάζεται   το  Εργαστήριο   του  Φούρνου.   [Fournos Lab].